Bij organisatieopstellingen, in welk verband dan ook, kom ik steeds vaker de vraag van een individuele medewerker tegen: ‘Wat is mijn plek’. Dat ‘steeds vaker’ triggert me. Hoe kan het dat dit zo vaak gebeurt?

Vragen van mijn kant zijn steevast in welke functie men werkt, in wat voor soort organisatie, op wat voor afdeling, wat de plek is van die afdeling in de organisatie. En meer van dit soort feitelijkheden. Soms komen er vragen over wie leiding geeft, hoe groot de club is etc etc.

Steeds vaker pak ik daarbij whiteboard of flipover om een tekening te maken voor mijn goede begrip. Zo toets ik of ik het juiste beeld voor ogen heb. Een handig hulpmiddel overigens om tijdens de opstelling op terug te grijpen.

Het antwoord op de eerste vraag, wat voor functie vervul je, heeft vaak al toelichting nodig. Functiebenamingen als procescoördinator, ketenregisseur, overkoepelend teamcoach, leidinggevend beleidsadviseur zeggen mij niet direct iets. Zondermeer indrukwekkend en vast en zeker allemaal erg zinvol. Maar als vervolgens ook nog eens het woord ‘functie’ wordt vervangen door ‘rol’, vraagsteller ook meewerkend voorman is, er zowel een ‘hiërarchisch’ als een ‘inhoudelijk’ leidinggevende is en de ‘matrix’organisatie ‘gekanteld’, gaat mijn voorstellingsvermogen steigeren. En dat past dan weer niet bij het lege midden.

Tekenen dus. Ik zie platte organisaties verschijnen, een dienend leidinggevende onderaan (helaas nog niet zo vaak) en de klant centraal.

En dan blijkt in de opstelling dat de plek van de vraagsteller inderdaad volstrekt onduidelijk is, laat staan aan wie verantwoording moet worden afgelegd. Soms is er wel een voorkeurspositie, maar die is tegelijk niet haalbaar omdat…….

Het systemisch werk is vooral groot in het Duitse taalgebied. Daar komt het oorspronkelijk ook vandaan. Mijn ervaring daar is dat de verticale hiërarchie daar volstrekt duidelijk is. Er komt feedforward van een leidinggevende die daarop feedback krijgt. Taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden zijn duidelijk. Net als aan wie verantwoording moet worden afgelegd.

Al met al een bijzonder fenomeen. Nederlandse organisaties zijn soms blijkbaar anders ingericht dan Duitse. En dat brengt onduidelijkheid met zich mee. Waarom? Ik neem me voor in een volgende blok eens te kijken hoe ons lánd georganiseerd is. Op nationaal niveau. Interessant ook in een tijd van verkiezingen waarbij landelijke bestuurders de provincies bezoeken en er steeds vaker ‘strategisch gestemd’ wordt.

PS. Eigenlijk had ik deze blog ‘Ordnung muss sein’ willen noemen. Tschüs!