Tranen in de ogen had ik afgelopen week bij de emotionele toespraak van Emma Gonzalez, overlevende van (weer) een schietpartij op een Amerikaanse highschool. Emma deed een oproep tot strengere wapenwetgeving.
Wat een kracht, wat een power, wat een charisma straalde er van haar af. Ondanks het diepe verdriet en de rouw waarin ze verkeerde. Haar boodschap aan politici was zich te gaan schamen. De mooiste tweet die ik erover langs zag komen was: ‘In just 7 minutes Emma Gonzalez was more presidential than Donald Trump has ever been in 7 decades’.
Automatisch kijk ik naar dit soort situaties met een systemische bril. Wat is hier toch aan de hand? Wat speelt hier mogelijk in binding, ordening of balans? Zo ook weer de afgelopen dagen.
Herhaling.
De geschiedenis van de VS begint in strikte zin met de komst van de Europeanen (Columbus) in de 16e eeuw. Daarvóór leefden er ongeveer een half miljoen indianen, ook weer afstammelingen van migranten uit het noordoosten van Siberië. Vijf eeuwen later is de USA het rijkste en machtigste land ter wereld en wordt het bestuurd door blanke mannen bij wie het geld tegen de plinten klotst, is er een complete tweedeling in de maatschappij en lijkt het land zich politiek steeds verder terug te trekken, naar binnen. Een beweging die we ook al zagen tussen de 1e en 2ewereldoorlog, het isolationisme.
Tijdens één van mijn Camino wandelingen liep ik een halve dag op met een Canadese docent en een Braziliaanse journalist. Ze hadden het hierover en vroegen naar mijn ‘opinion’. Toen ik zei dat volgens mij Amerika een land zonder ziel was, werd het even stil. Maar vervolgens was er instemming. En dat is er volgens mij ook precies aan de hand en maakt het zo ingewikkeld. Naast het wij/zij is er een sterk vijanddenken en spelen de dynamieken van daders en slachtoffers dwars door elkaar heen.
De grondwet.
De grondwet is heilig in Amerika en speelt een belangrijke rol bij veel ceremoniën. Aan de grondwet zijn meerdere artikelen gevoegd, amendementen, waarvan de 1e 10 in 1791 bekend staan als de Bill of Rights. De 2e daarvan is het recht op vrij wapenbezit (en vorming van milities) Deze grondwet met alle toevoegingen lijkt op de geproduceerde, kunstmatige ziel van het land. Kom je aan de grondwet, dan kom je aan de Amerikaan.
Wat ik zag op tv bij deze indrukwekkende toespraak was voor mij het ontstaan van een echte ‘ziel’. Een nieuwe generatie sterke, intelligente, jonge en bevlogen mensen die het niet langer pikt. Die klaar staat de arbeidsmarkt te bestormen, het bestuur van het land binnen te dringen en politiek actief te worden. Er is hoop.
Change.
Dat hebben we natuurlijk al vaker gezien. Martin Luther Kings speech: ‘I have a dream’. Barack Obama: ‘Yes, we can’. Maar dat was van bovenaf. Nu lijkt er iets van onder af aan te gebeuren. Breed en vanuit het fundament van de samenleving. Vanuit de jeugd en dus de toekomst van het land en misschien wel van de wereld. En dat is helemaal niet zo gek gedacht, want over de hele wereld zien we grotere en kleinere bewegingen die zich afzetten tegen de gevestigde orde en het anders willen gaan doen. Die een toekomst willen met vrede, zonder (kern)wapens, zonder vijanddenken.
Steun deze beweging met hart en ziel.
Emma Gonzalez for president!